Zaniżony fundusz płac pracowników na rok 2021.

Tryb i zasady określania w ustawie budżetowej wynagrodzeń osobowych wojskowej budżetówki określają przepisy ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej. Zgodnie z zapisami tej ustawy, podstawę do planowania wynagrodzeń na dany rok budżetowy stanowią wynagrodzenia z roku poprzedniego i średnioroczny wskaźnik wzrostu wynagrodzeń ustalony w ustawie budżetowej. Wskaźnik ten w ustawie budżetowej na rok 2021 stanowi 100% co sprawia, że wynagrodzenia na rok bieżący powinny być na poziomie roku poprzedniego. Wynagrodzenia osobowe pracowników wojska są jednak niższe o kwotę 73.094 tys. zł. Dlaczego?

Po części zapewne wynika to z postanowień tzw. ustawy okołobudżetowej na rok 2021, której przepisy wprowadziły regulacje dotyczące zmiany w zakresie tworzenia funduszy nagród. Ustawa ta, co do zasady proponuje nie tworzenie oddzielnego, wynikającego z poszczególnych przepisów branżowych funduszy nagród, przy równoczesnym utrzymaniu funduszy wynagrodzeń oraz kadr niezbędnych do realizacji ustawowych zadań. W przypadku pracowników resortu obrony narodowej, te branżowe regulacje dotyczące tworzenia oddzielnych fundusze nagród zawarte są w ustawie o służbie cywilnej oraz w ustawie o pracownikach urzędów państwowych. Dotyczą one członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w Urzędzie MON i terenowych organach administracji wojskowej (WSzW i WKU) oraz pracowników zatrudnionych w strukturach: Żandarmerii Wojskowej, Wojskowego Dozoru Technicznego, Wojskowej Inspekcji Gospodarki Energetycznej, Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej, Wojskowego Centrum Metrologii oraz w delegaturach Departamentu Kontroli i Wojskowych Biurach Emerytalnych. Z pewnością ustawowy zakaz tworzenia funduszy nagród dla pracowników wojska zatrudnionych w tych jednostkach nie stanowił kwoty 73.094 tys. zł. Co więcej, zakładamy, że wypłacona w ubiegłym roku łączna kwota nagród dla wszystkich pracowników ron, wliczając w to również nagrody wypłacane z oszczędności powstałych w ciągu roku w obszarze wynagrodzeń – nie zbliża się do tej kwoty.

Dlaczego zatem w Ministerstwie Obrony Narodowej podjęto działania, które doprowadziły do zmniejszenia funduszy wynagrodzeń pozostających w dyspozycji kierowników wojskowych zakładów pracy, w których zatrudniani są pracownicy wynagradzani na postawie postanowień PUZP, skoro nie ma tam zapisów o obligatoryjnym tworzeniu funduszy nagród, jak w przepisach wyżej wskazanych ustaw?!

W uzasadnieniu do ustawy okołobudżetowej stwierdza się, że zmianie ulega de facto jedynie źródło finansowania nagród, gdyż w miejsce oddzielnego funduszu nagród wchodzą co do zasady, niewykorzystane środki przeznaczone na wynagrodzenia. Stworzono możliwość przyznawania nagród za szczególne osiągnięcia czy zachowania ze środków pozostających w dyspozycji kierowników jednostek, które nie będą wydatkowane w trakcie roku z przyczyn obiektywnych (przebywanie pracowników na zwolnieniach, urlopach wychowawczych czy nieobsadzenia etatów w wyniku procedury naboru).

Dlaczego zatem objęto wszystkich pracowników resortu obrony narodowej, skoro zaproponowane w tej ustawie nowe rozwiązania w zakresie wypłacania nagród są zbieżne z tymi, które od dziesiątek lat obowiązują w PUZP?!

Dlaczego fundusze wynagrodzeń pozostające w dyspozycji kierowników wojskowych zakładów pracy zostały obniżone o 3%, skoro w uzasadnieniu do tej ustawy wskazuje się, że fundusze wynagrodzeń zostaną w wyniku tych działań utrzymane?!

Odpowiedzi na te pytania poszukiwaliśmy w Departamencie Spraw Socjalnym. W odpowiedzi na nasze pismo uzyskaliśmy informację, że: „Podjęta przez Radę Ministrów decyzja o obniżeniu funduszu wynagrodzeń na 2021 rok w części dotyczącej nagród dotyczy wszystkich jednostek sfery budżetowej, a zatem również resortu obrony narodowej. Minister Obrony Narodowej, jako członek Rady Ministrów, jest zobowiązany realizować decyzje podjęte przez Radę Ministrów.” Nie jest znana nam decyzja jaka w tym zakresie podjęta została na Radzie Ministrów, jednak – z uwagi na ustawowy charakter kształtowania wynagrodzeń dla wojskowej budżetówki – decyzja Rady Ministrów powinna zostać zapisana w ustawie okołobudżetowej a tak się ostatecznie nie stało!

Gdy w kolejnym piśmie wskazywaliśmy na skutki społeczne działań ministerstwa, które wywołały działania ze strony pracodawców prowadzące do zamiaru zwolnień pracowników lub odpowiedniego obniżania im poziomu wynagrodzeń, dyrektor DSS MON, który wcześniej bagatelizował nasze informacje w tym zakresie – przesłał nam pismo, które wcześniej skierował do Szefa Inspektoratu Wsparcia SZ.

Z treści tego pisma wynika, że Departament Spraw Socjalnych we wrześniu 2020 r. „przedstawił do DB propozycje dotyczące zmniejszenia funduszy wynagrodzeń pracowników resortu obrony narodowej w podziale na dysponentów środków budżetowych w układzie działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej.” i dalej w piśmie wskazuje się, że: „jeżeli IWSZ przyjął jednolite 3% zmniejszenie planu finansowego na wynagrodzenia u poszczególnych pracodawców, powinien podjąć (w przypadku zaistnienia takiej potrzeby) stosowne działania wspierające gospodarowanie funduszem wynagrodzeń, umożliwiające utrzymanie przez pracodawców dotychczasowego poziomu wynagrodzeń, zgodnie z zawartymi umowami o pracę oraz stanem zatrudnienia.”

Niewątpliwie w treści tego pisma odnajdujemy potwierdzenie, że jednak doszło do zmniejszenia funduszu wynagrodzeń pracowników resortu obrony narodowej, co dokonało się na propozycję Departamentu Spraw Socjalnych skierowaną do Departamentu Budżetowego. Doszło do zmniejszenia funduszu wynagrodzeń pomimo tego, że w uzasadnieniu do ustawy okołobudżetowej zapisano, iż: „Działanie takie pozwoli na zmniejszenie w 2021 roku wydatków osobowych w jednostkach sektora finansów publicznych, przy równoczesnym utrzymaniu funduszu wynagrodzeń(…)”. W podsumowaniu tego pisma wskazuje się, że Inspektorat Wsparcia zapewni „skuteczne działania w celu uniknięcia ewentualnych negatywnych skutków społecznych (tj. zmniejszenia poziomu wynagrodzeń i stanu zatrudnienia) w związku ze zmniejszeniem funduszu wynagrodzeń na 2021 rok.”

W świetle powyższego zobowiązania Szefa IWSZ do podjęcia działań „wspierających gospodarowanie funduszem wynagrodzeń” w celu uniknięcia ewentualnych negatywnych skutków społecznych, Szefowi Inspektoratu Wsparcia nie pozostało nic innego, jak zakazać de facto wojskowym pracodawcom realizacji działań wynikających z § 12 decyzji Nr 141/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 9 maja 2016 r. w sprawie zatrudnienia i funduszu wynagrodzeń pracowników resortu obrony narodowej. Nie znamy powodu dlaczego zakaz stosowania tych przepisów nie wyszedł z Departamentu Spraw Socjalnych, skoro to ten departament był twórcą tej decyzji i jemu podlega omawiana problematyka, i to ten departament przedstawiał propozycję zmniejszenia funduszu wynagrodzeń dla pracodawców na rok 2021.

Niewątpliwie jednak fakt, iż zakaz stosowania postanowień omawianego paragrafu decyzji Ministra Obrony Narodowej wyszedł od Szefa Inspektoratu Wsparcia SZ – nie jest rozwiązaniem właściwym. Należy mieć na uwadze, że wojskowi pracodawcy podlegają również pod Dowódcę Generalnego RSZ a także pod osoby zajmujące kierownicze stanowiska w Ministerstwie Obrony Narodowej.

Podsumowując, pozostaje tylko zadać pytanie: czy wszyscy wojskowi pracodawcy otrzymali od swoich przełożonych zakaz realizacji w bieżącym roku postanowień tego paragrafu ministerialnej decyzji? (MK)