Omawiano sprawy PUZP

W dniu 07 lutego 2024 r. w siedzibie ministerstwa  odbyło się spotkanie w celu omówienia kwestii podwyższenia wynagrodzeń pracowników resortu obrony narodowej w 2024 roku  oraz zmiany tabeli stawek wynagrodzenia zasadniczego, stanowiącego Zał. Nr 2 do PUZP.

Spotkanie prowadził Pan Wojciech Drobny – Dyrektor Departamentu Spraw Socjalnych, w którego zakresie zadań jest m.in. kształtowanie systemu wynagradzania pracowników oraz monitorowanie realizacji wydatków na wynagrodzenia oraz realizacja zadań związanych z pełnieniem przez Dyrektora Departamentu funkcji Pełnomocnika Ministra Obrony Narodowej do Spraw Współpracy ze Związkami Zawodowymi. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele wszystkich reprezentatywnych organizacji związkowych działających w resorcie obrony narodowej.

Ze strony Związku Pracowników Wojska „TARCZA” udział w spotkaniu brali:

Przewodniczący Związku – Kol. Marek KAZIMIERCZAK,

Wiceprzewodnicząca Związku – Kol. Dorota WOŹNIAK.  

Udając się na to spotkanie, tradycyjnie nie znaliśmy jego agendy, jak również ewentualnych propozycji, które będą przedmiotem rozpatrywania. Przed spotkaniem nie otrzymaliśmy z MON materiałów dotyczących PUZP, o które wystąpiliśmy jeszcze w sierpniu ubiegłego roku. Sprawę braku tych materiałów podnieśliśmy na poprzednim spotkaniu i mieliśmy zapewnienie Ministra, że materiały otrzymamy. Nie otrzymaliśmy ich do dnia dzisiejszego, chociaż podczas spotkania dyr. Drobny trzy razy nas zapewniał, że materiały, o które występowaliśmy – zostały nam przekazane.

Zatem oświadczam publicznie, że dzień po spotkaniu, w dniu 8 lutego otrzymaliśmy pismo z DSS z materiałami, o które nie występowaliśmy. Tych, o które występowaliśmy – dotychczas nie otrzymaliśmy.

Rozpoczynając spotkanie, dyrektor Drobny poinformował zebranych, że musimy szybko działać, gdyż Prezydent RP przesłał ustawę budżetową do Trybunału Konstytucyjnego a następnie przeszedł do omawiania przygotowanej na to spotkanie prezentacji (Prezentacja  TUTAJ). Zapewne kwestia przesłania ustawy do Trybunału sprawiła, iż nie mogliśmy – na tym etapie spotkania – odnieść się w ogóle do przekazanej wcześniej Stronie związkowej informacji o wielkości rezerwy budżetu MON w obszarze wynagrodzeń cywilnych pracowników wojska i kierunkach jej zagospodarowania. Według informacji, nasze wątpliwości miały być wyjaśnione w trakcie spotkania ale ostatecznie do tego nie doszło.

Prezentacja w swojej treści zawierała w zasadzie informacje, o których już wiedzieliśmy, z wyjątkiem przedstawionych wariantów, jak również propozycji tabeli stawek wynagrodzenia zasadniczego. Oba warianty przedstawione w prezentacji radykalnie się różnią, stąd pojawiło się u nas zaskoczenie, iż musimy w trakcie tego spotkania podejmować strategiczne decyzje.  

Nawet dzisiaj, pisząc te słowa dostrzegam rangę i odpowiedzialność za podjęcie decyzji w tym zakresie i uważam, iż decyzja ta powinna być podjęta przez Ministra Obrony Narodowej!  Nie powinno być sytuacji, że to Strona związkowa pozbawia niektórych pracowników podwyżki w wysokości 20%, czy też, że działania Strony związkowej prowadzą do znacznego spłaszczenia stawek na poszczególnych stanowiskach pracy, bo w zasadzie do tego się sprowadza wybór jednego z tych przedstawionych wariantów. Nikt nie dostrzega sytuacji, w której ¾ pracowników objętych PUZP musiało mieć wyrównane wynagrodzenie do poziomu płacy minimalnej. Dyskusja w tym zakresie trwała długo, gdyż pięć organizacji związkowych akceptowało wariant I, natomiast dwie organizacje, tj. „TARCZA” i „Militaria” – za wariantem II i żadna ze stron nie dała się przekonać.

Do czasu, gdy przekazano Stronie związkowej informację, że przejście do kolejnego etapu spotkania – tj. omawiania propozycji tabeli stawek wynagrodzenia zasadniczego – uwarunkowane jest od opowiedzenia się wszystkich organizacji za jednym wariantem. W tej sytuacji, Prezes ZZ „Militaria” zaproponował wpisanie do protokołu ze spotkania zapisu, który ma zagwarantować, iż – niezależnie od przyjętego wariantu – środki na podwyżkę dla pracowników będą naliczane od wynagrodzenia za styczeń, powiększonego  o kwotę wypłaconych wyrównań do płacy minimalnej. Informacja o takim określeniu środków na podwyżkę znajdzie się również w piśmie do wojskowych pracodawców. Taka modyfikacja wariantu I daje pewność, iż do pracodawców trafią właściwe kwoty na podwyżki wynagrodzeń.

Z treścią tego zapisu zgodziły się pozostałe organizacji i dyr. Drobny,  natomiast dla nas nawet przy tym zapisie wybranie wariantu I w dalszym ciągu nie było właściwe. Uważaliśmy, że ta kwestia nie powinna być rozstrzygana przez związki zawodowe. Ostatecznie, nie chcąc wstrzymywać dalszych rozmów,  zgodziliśmy się z wyborem tego wariantu by można było przejść do następnego etapu spotkania.     

Propozycja tabeli była dla nas wielkim zaskoczeniem. W naszej ocenie wszystko w tej tabeli jest nie takie, jak być powinno. Zbyt niskie stawki z lewej strony, zbyt wysokie stawki z prawej strony, znaczne zazębianie się stawek wynagrodzenia zasadniczego, co sprawia, że stawkę 7000 zł można ustalić dla II i XXIII kategorii zaszeregowania. Niezrozumiałe są również rozpiętości stawek w poszczególnych kategoriach. Gdy weźmie się pod uwagę, że np. stanowisko „referent” jest zaszeregowane do kategorii od VIII do X, propozycja tabeli oznacza dla tego stanowiska przedział stawek od 3050 zł do 8700 zł!

Przewodniczący „TARCZY” przypomniał zebranym treść postulatu Protestu z maja ubiegłego roku, który dotyczył „określenia w PUZP najniższej stawki zasadniczej na poziomie uposażenia szeregowego zawodowego”, lecz przedstawiciele pięciu organizacji wskazali, iż będzie to możliwe może za kilka lat ale nie dzisiaj. W związku z takim podejściem tych organizacji, Przewodniczący „TARCZY” zaproponował, aby rozważyć powiązanie najniższego wynagrodzenia w PUZP z poziomem płacy minimalnej, która będzie obowiązywała od 1 lipca 2024 r., tj. 4300 zł. W jego ocenie takie rozwiązanie byłoby możliwe z uwagi na wielkość środków pozostających w rezerwie Ministra, jak również obecny kształt struktury pracowniczych wynagrodzeń. Ta propozycja również nie zyskała akceptacji pięciu organizacji i dyr. Drobnego.

W odpowiedzi Dyrektor zwrócił się do Przewodniczącego „TARCZY” i wskazał, że jest zdziwiony tym, iż kwestionujemy najniższą stawkę w II kategorii na poziomie 2750 zł podczas, gdy we wrześniu proponowaliśmy w tej kategorii stawkę w kwocie 2400 zł. Przewodniczący nie został tym zaskoczony, bo doskonale pamięta to pismo (pismo TUTAJ), które przesłały dwie organizacje we wrześniu ubiegłego roku, na które w ogóle nie otrzymały odpowiedzi. Przewodniczący wskazał, że tabela ta była tworzona aby wejść w życie od 1 listopada 2023 r. a dzisiaj omawiamy tabelę, która ma wejść w życie w roku bieżącym. Obie tabele różni to, że w międzyczasie nastąpiło wyrównanie do płacy minimalnej i w najbliższym czasie ma nastąpić podwyżka wynagrodzeń o 20%, co pozwala założyć, że obecna propozycja MON stawki 2750 zł w II kat. jest zbyt niska. Odnosząc się jednocześnie do faktu, iż dyr. Drobny trzymał to pismo w ręce, poprosił aby dyrektor przedstawił propozycję tabeli „TARCZY” i „Militarii”, która została w tym piśmie zawarta, jako propozycja wejścia w życie od dnia 1 stycznia 2024 r. Dyrektor nie spełnił tej prośby.  

Ostatecznie po długich dyskusjach doszło do akceptacji  propozycji tabeli z zastrzeżeniem wniesionym przez dwie organizacje, iż do 31 maja 2024 r. wypracowana zostanie zmiana tej tabeli w kierunku dostosowania jej do rzeczywistych wartości z lewej strony stawek, jak również Ministerstwo podejmie niezwłoczne i skuteczne działania mające na celu wygospodarowanie środków na przeciwdziałanie spłaszczeniu stawek w związku z dokonanymi wyrównaniami dla 33 tysięcy pracowników ron do poziomu płacy minimalnej.  Pozyskanie tych środków upatrujemy w ramach rezerwy pozostającej w dyspozycji Ministra, w której – jak wynika z przesłanej nam informacji – nie dla wszystkich środków określono kierunek zagospodarowania, jak również zaniechanie finansowanie z wynagrodzeń cywilnych pracowników wojska wydatków na rzecz wstąpienia do służby w WOT. Według naszych informacji wydatki te są znacznie wyższe niż w roku ubiegłym i wciąż obciążają fundusz wynagrodzeń pracowników.

Jako ostatnia sprawa omawiana w trakcie tego spotkania była wysokość najniższego wynagrodzenia w PUZP. Strony wskazywały, że powinno się ono kształtować na poziomie 1800 zł. Dyrektor Drobny wskazywał na brak środków na ten cel. Przewodniczący „TARCZY” wskazywał, iż kwota ta powinna wzrastać wraz z procentowymi wartościami podwyżek wynikających z ustaw budżetowych, analogicznie jak to jest w przypadku z kwotami bazowymi. W jego ocenie przyjęcie takiego rozwiązania sprawiłoby, że kwota najniższego wynagrodzenia powinna wynosić 1824 zł. Z takim rozwiązaniem nie zgodziło się pięć organizacji uznając, iż to ministerstwo powinno zadbać o poziom tego wynagrodzenia. Ostatecznie Dyrektor Drobny poinformował, że przedstawi tę sprawę Ministrowi.

Na koniec Prezes „Militarii” zapytał Dyrektora Drobnego jaki sens miała przekazana na początku spotkania informacja o przekazaniu ustawy budżetowej do Trybunału. Dyrektor, odnosząc się do tego pytania wskazał, że ustawa budżetowa  „poddana została kontroli Trybunału Konstytucyjnego, który ma duże możliwości rozstrzygnięć, więc obawy mogą być uzasadnione.”

Podsumowując spotkanie należy wskazać, że odbiegało ono od standardów, do których byliśmy przyzwyczajeni  przed 2016 r. Przyszliśmy na spotkanie bez przesłanej wcześniej agendy, bez materiałów, o które występowaliśmy kilka miesięcy wcześniej, bez możliwości dokonania analiz przedstawionych propozycji podziału środków, jak również dokonania zmian w PUZP. Przedstawiane w trakcie spotkania propozycje nie zawierały oceny skutków wyboru jednego, czy drugiego z zaproponowanych wariantów, nie przedstawiono w ogóle oceny skutków regulacji (OSR), która w zakresie takich zmian powinna być obowiązkowo załączana do projektów rozwiązań. Krótko mówiąc – nie do takich negocjacji jesteśmy przyzwyczajeni.  (MK)