Problemy z realizacją tegorocznych podwyżek

Gdy na ostatnim spotkaniu – w dniu 19 lutego 2019 r. – Minister Skurkiewicz poinformował zebranych, że podwyżka będzie wypłacona jeszcze w lutym, wszyscy uczestnicy spotkania wskazali, że taki termin jest nierealny. Minister szybko skorygował termin wypłaty na marzec, co zostało przyjęte z akceptacją, gdyż pozostawał jeszcze ponad miesiąc na realizację tych wypłat.

Wówczas zapewne nikt z uczestników spotkania nie spodziewał się, że ostateczna decyzja Ministra o podwyżkach zostanie podjęta dopiero… za miesiąc w czasie, gdy wszystkie czynności związane z wypłatą marcową będą już domknięte.

Skąd ta zwłoka w podjęciu decyzji o podwyżkach, skoro po 19 lutym nie odbywały się już kolejne spotkania ze Stroną społeczną?

Czy w Ministerstwie oczekiwano na efekt rozmów Rządu z „Solidarnością”, które w tym czasie się odbywały?

Dlaczego Ministerstwo nie kontynuowało rozmów o podwyżkach w 2019 r.? Czy obawiało się, że przy utrzymaniu jednak na ten rok kwoty 300 zł miesięcznie – Strona społeczna powróci do swojej propozycji z pierwszego spotkania i nie będzie ona już powiązana z podwyżką na rok przyszły?

Czy też ten miesiąc poświęcono na opracowywanie nowych zasad podziału środków na podwyżkę płac?

Niewątpliwie to, co zostało wdrożone w życie znacznie różniło się od tego, co było – w trakcie spotkań ze Stroną społeczną – przedstawiane w ministerialnych prezentacjach. Do pracodawców trafiło pismo z zasadami i trybem podziału środków, które nie są ani wariantem I, ani wariantem II przedstawianych propozycji.

Skąd się wziął średnioroczny wskaźnik wzrostu wynagrodzeń (102,3%), którego nigdzie nie można znaleźć… z wyjątkiem treści pisma Pełnomocnika MON skierowanego do pracodawców?

Kto określił zasady i tryb podwyżek zawarte w tym piśmie?

Z kim zostały one uzgodnione?

W propozycjach negocjacyjnych nie było mowy o dwuetapowym dzieleniu podwyżek z uwzględnieniem „wskaźnika” wzrostu 2,3% i nie było wskazania, że pracownicy, którzy osiągnęli już maksymalny poziom wynagrodzeń… mają jeszcze otrzymać podwyżkę w wysokości 2,3% swoich wynagrodzeń. Takie wskazanie prowadzi do przekroczenia „poziomu 110%” wynagrodzenia zasadniczego, który już w zeszłym roku został uznany przez strony za graniczny!

Pełnomocnik MON swoim pismem wymusza na pracodawcach i organizacjach zakładowych dokonywanie nieuzasadnionych zmian w regulaminach premiowania, gdyż wyłącznie tą drogą – poprzez zwiększenie poziomu premii regulaminowej – pracodawcy mogą dokonać podwyżek na stanowiskach, na których obecnie wynagrodzenia przekraczają „poziom 110%”. Obowiązujące zakładowe regulaminy premiowania były zmieniane z naruszeniem obowiązujących w tym zakresie procedur, bez dania organizacjom związkowym czasu na zajęcie stanowiska w tej kwestii. 

Można domniemać, że taki kierunek został wypracowany na podstawie dokonanego już podziału podwyżek w Urzędzie MON. Nie jest tajemnicą, że podwyżki dla pracowników Ministerstwa zostały wyłączone z rozmów ze Stroną społeczną, gdyż pracownicy ci nie są zaliczani do pracowników resortu obrony narodowej.

Nie mamy wiedzy, jaka była kwota podwyżek w Urzędzie MON, jednak zapewne bazując na analogicznych zasadach – dla pracowników RON wprowadzono ten wskaźnik wzrostu płac nie dostrzegając, że w przeważającej liczbie nie są oni pracownikami mnożnikowymi a znaczna ich część osiągnęła już maksymalny poziom wynagrodzenia przewidziany postanowieniami Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy (PUZP).

Dostrzegamy również, że takim działaniem doprowadzono do obniżenia kwoty podwyżek dla pracowników TOAW o 2,3%. Wynika to z faktu, że pracownikom TOAW na poczet kwoty 288 zł zaliczono podwyżkę wynikającą z ustawowego podwyższenia kwoty bazowej do poziomu 1.916,94 zł. Dzisiaj ci pracownicy TOAW zastanawiają się, dlaczego nie otrzymali podwyżki z tytułu wzrostu kwoty bazowej zapisanej w ustawie budżetowej na rok 2019, a jedynie podwyżkę od Ministra Błaszczaka w wysokości 288 zł?! Zapewne mają rację, bo zakładając, że nie byłoby w tym roku podwyżek dla pracowników RON – oni podwyżkę na poziomie 2,3% wzrostu kwoty bazowej musieliby otrzymać.

Innym problemem jest dualizm decyzji dotyczącej terminu wypłaty podwyżek. Na stronie Ministerstwa Obrony Narodowej można znaleźć, że termin wypłaty to 30 kwietnia 2019 r. (czytaj TUTAJ).

Ta data znalazła się również w piśmie Pełnomocnika MON skierowanym do Strony społecznej (czytaj TUTAJ).

Kto zdecydował, że w piśmie skierowanym do wojskowych pracodawców znalazł się inny termin wypłaty, który przysporzył tyle problemów na etapie podziału tych środków? Przecież data pisma do pracodawców jest bliższa terminowi wypłat marcowych niż dzień, gdy przedstawiciele Strony społecznej zajęli negatywne stanowisko wobec wypowiedzi Ministra Skurkiewicza o planowanej wypłacie podwyżek razem z wynagrodzeniami za miesiąc luty…

Czy podejmując taką decyzję, brano pod uwagę, że w zasadniczej części wojskowych pracodawców nie ma specjalistów w zakresie finansów? Czy wzięto pod uwagę, że ci pracodawcy są na końcu w powiadamianiu, bo pismo Pełnomocnika MON otrzymywali jako ostatni – od dysponentów budżetu m.in. regionalnych baz logistycznych, wojskowych oddziałów gospodarczych, baz lotniczych, komend portów, oddziałów zabezpieczenia, na których zaopatrzeniu finansowym i logistycznym pozostają.

Ci pracodawcy mieli najmniej czasu i zostali de facto postawieni w sytuacji, że z dnia na dzień musieli dokonać podziału tych środków dla poszczególnych pracowników a ponadto mieli to zrobić w uzgodnieniu z działającymi u nich organizacjami związkowymi.

Działaczom zakładowych organizacji związkowych nie dano w ogóle czasu na wypracowanie stanowisk. Przybywali oni na spotkania z pracodawcami nie mając nawet wiedzy, jakie zasady podziału tych środków zostały określone w piśmie Pełnomocnika MON skierowanym do pracodawców, bo pismo to Stronie społecznej zostało przesłane dopiero po naszej interwencji.

W zaistniałej sytuacji, podział tych środków musiał odbywać się poza godzinami pracy i w dni wolne od pracy – pod presją czasu, bo strony nie wiedziały, czy zdążą przed końcowym terminem dokonywania zmian na listach wypłat wynagrodzenia za miesiąc marzec.

Niektórzy pracodawcy nie podjęli uzgodnień ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi gdyż uznali, że nie muszą tego robić w tym trybie. Dla nich liczył się wyłącznie termin wypłaty zawarty w piśmie, dlatego nie mając czasu na prowadzenie uzgodnień ze wszystkimi organizacjami – decydowali się na uzgodnienia wyłącznie z jedną organizacją.

Czy można się dziwić, że w tych okolicznościach podwyżki zostały podzielone w zasadzie „po równo” a wyrównywanie występujących kilkusetzłotowych dysproporcji płac na tożsamych stanowiskach pracy znowu zostało odłożone na potem…

Obecnie, gdy stosowne informacje – według wzoru załączonego do pisma – wpłyną do Ministerstwa, to Pełnomocnik MON będzie musiał odnieść się do takich „wybiórczych uzgodnień”. W tym zakresie podziału środków na wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej, o czym mowa w art. 27 ust. 3 UoZZ obowiązuje interpretacja prawna Departamentu Prawnego Głównego Inspektora Pracy z dnia 23 czerwca 2008 r. (czytaj TUTAJ).

Gdyby w dalszym ciągu pojawiały się jeszcze wątpliwości w tym zakresie informujemy, że ostatnio – w dniu 28 marca 2019 r. – w tej sprawie opinię prawną wydało również Biuro Analiz Sejmowych  (czytaj TUTAJ).

Odrębnym problemem jest brak podwyżek dla pracowników, którzy zatrudniani są poza limitem zatrudnienia bazowego (LZB). Okazuje się, że ci pracownicy nie zasługują aby otrzymać podwyżkę wynagrodzenia, bo w Ministerstwie nie naliczono na nich środków. Wynika więc z tego, że podwyżki obejmują stanowiska nie obsadzone, natomiast – według Ministerstwa – pracownicy resortu obrony narodowej, którzy żywią szkolących się żołnierzy, w tym np. Wojsk Obrony Terytorialnej – na podwyżkę nie zasługują. Nie rozumiemy dlaczego dochodzi do podziału pracowników RON według takiego kryterium, gdyż dotychczas byliśmy przekonani, że wszyscy pracownicy RON są objęci LZB, na podstawie której przydzielane są środki na wzrost płac. Okazuje się, że jest inaczej i dlatego w tej sprawie zwrócimy się z pismem do Ministerstwa o wyjaśnienie tej kwestii.

Podsumowując, wszystkiemu winien… okres „bezczynności” Ministerstwa Obrony Narodowej pomiędzy 19 lutego a 19 marca 2019 r.

Bezczynności, gdyż ostatecznie w tym okresie nie wydarzyło się nic, co uzasadniałoby tak długą zwłokę w podjęciu ostatecznej decyzji Ministra a kwota podwyżki, która została uruchomiona wskazywana przez MON już 23 stycznia b.r. na pierwszym spotkaniu ze Stroną społeczną. Właściwie była znana… już w maju 2018 r., gdy zapisano ją do projektu budżetu MON na rok 2019 i – na żadnym etapie jej procedowania – nie było woli ze strony MON, aby przeciętny miesięczny wzrost pracowniczych wynagrodzeń w tym roku był wyższy niż 300 zł.

Czy rzeczywiście nie można było podjąć tej decyzji o podwyżce wcześniej, skoro zaniechano już kolejnych rozmów ze Stroną społeczną?

Czy w piśmie do pracodawców nie można było określić tożsamego terminu wypłaty podwyżek z tym, który można odnaleźć na stronie Ministerstwa Obrony Narodowej, czy w piśmie skierowanym do Strony społecznej?

Kiedy w końcu doczekamy się spotkania, w trakcie którego podjęte zostaną prace nad zmianą postanowień PUZP? (MK)